بسم الله الرحمن الرحیم

موضوع کنفرانس : اسرار عددی سوره های سجده دار قرآن حکیم

بخش مجری کنفرانس: اعجاز علمی قرآن

 استاد ارائه دهنده : آقای علی علی نژاد

---

در قرآن کریم پانزده آیه وجود دارد که به آنها آیات سجده می‎گویند این آیات در ۱۴ سوره آمده است

(سوره حج دو آیه سجده دار مستحبی دارد).

کسی که قرآن می‎خواند هنگامی که هر کدام از آنها را بخواند و یا از کسی بشنود سزاوار است بعد از تمام شدن آیه سجده کند.

ذکر مستحبی سجده واجب:

(لٰا إِلٰهَ إِلَّا اللّٰهُ حَقّا حَقّا لَا إِلٰهَ الّا اللّٰهُ ایماناً وَ تَصْدِیقاً لَا إِلٰهَ إِلَّا اللّٰهُ عُبُودِیَّه وَ رِقًّا سَجَدْتُ لَکَ یٰا رَبِّ تَعَبُّداً وَ رِقًّا لَا مُسْتَنْکِفاً وَ لَا مُسْتَکْبِراً بَلْ أَنَا عَبْدٌ ذَلِیلٌ ضَعِیفٌ خَائِفٌ مُسْتَجِیرٌ)

فتوی ها در مورد ذکر سجده و یا عدم ذکر سجده واجب در سایت زیر:

منبع

 

اوّلین کلمه از تکرار‌های مختلف از ریشه «سجد» در قرآن حکیم در آیه‌ی ۳۴ سوره بقره آمده و دو مرتبه تکرار شده‌است و نشانی از ۳۴ سجده واجب در ۱۷ رکعت نمازهای واجب روزانه دارد.

سجده‎های واجب قرآن کریم:

• ۱٫سوره سجده(۳۲)، آیه ۱۵
• ۲٫سوره فصلت(۴۱)، آیه ۳۷
• ۳٫سوره نجم(۵۳)، آیه ۶۲
• ۴٫سوره علق(۹۶)، آیه ۱۹

 

سجده‎های مستحب قرآن مجید:

• ۱٫سوره اعراف(۷)، آیه ۲۰۶
• ۲٫سوره رعد(۱۳)، آیه ۱۵
• ۳٫سوره نحل(۱۶)، آیه ۵۰
• ۴٫سوره اسراء(۱۷)، آیه ۱۰۹
• ۵٫سوره مریم(۱۹)، آیه ۵۸
• ۶٫سوره حج(۲۲)، آیه ۱۸
• ۷٫سوره حج(۲۲)، آیه ۷۷
• ۸٫سوره فرقان(۲۵)، آیه ۶۰
• ۹٫سوره نمل(۲۷)، آیه ۲۶
• ۱۰٫ سوره ص(۳۸)، آیه ۲۴
• ۱۱٫ سوره انشقاق(۸۴)، آیه ۲۱

 از دیدگاه اسلام «سجده» براى خداوند از مهم‌ترین عبادت‌ها است و انسان در حال سجده از هر حال دیگر به خدا نزدیک‌تر است.

پیشوایان بزرگ به خصوص رسول خدا، صلى‌الله علیه و آله و سلّم، و اهل‌بیت، علیهم‌السلام، سجده‌هاى طولانى داشتند.

سجده‌هاى طولانى براى خداوند، روح و جان انسان را پرورش مى‌دهد و بارزترین نشانه‌هاى عبودیت و نهایت خضوع و خشوع در پیشگاه پروردگار جهانیان است.

به همین دلیل در هر رکعت نماز دستور به دو سجده داده شده‌است، و سجده شکر و سجده‌هاى واجب و مستحب تلاوت قرآن مجید نیز از بارزترین مصادیق سجده است.

 یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا ارْکَعُوا وَاسْجُدُوا وَاعْبُدُوا رَبَّکُمْ وَافْعَلُوا الْخَیْرَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ

خدای متعال می‌فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! رکوع کنید و سجده به جا آورید!»

(سوره مبارکه / حج آیه ۷۷)

انسان با سجده، خود را همرنگ با هستى می ‏کند:

وَلِلّهِ یَسْجُدُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الأَرْضِ مِن دَآبَّهٍ وَالْمَلآئِکَهُ وَهُمْ لاَ یَسْتَکْبِرُونَ

هر آن‌چه در آسمان‌ها و زمین است، از فرشتگان و دیگر موجودات، همه، خداوند را سجده کرده و تکبّر نمی‌کنند.

(سوره مبارکه نحل / آیه۴۹)

امام‌ خمینی، قدس‌سرّه، در مورد اسرار و رازهای حالت سجده می‌گویند:

راز اصل سجده، ترک خویشتن، چشم از خود شستن و چشم بستن از ما سوای الله می‌باشد؛ سرّ قراردادن سر بر خاک، چشم پوشیدن از مقامات خود و علامت تسلیم تام ّ‌بودن و توجّه به اصل خویش و یادآوری از نشئه‌ی خاکی خود است.

(امام خمینی (ره)، آداب نماز، ص۳۵۶)

 بررسی روابط شماره آیه های سجده دار در این چهار سوره :

۱) سوره سجده (آیه ۱۵)

۲) سوره فصّلت (آیه ۳۷)

۳) سوره نجم (آیه ۶۲)

۴) سوره علق (آیه۱۹)

 

+ اگر شماره این چهار آیه را با هم جمع کنیم عددی به دست می آید که مضرب ۱۹ و ۷ دارد.

(۱۵+۳۷+۶۲+۱۹=۱۳۳=۱۹*۷)

+ جمع ارقام شماره آیه این چهار سوره نیز برابر با تعداد سجده های واجب (۳۴) در نمازهای یومیه (۱۷ رکعت) است.

۱+۵+۳+۷+۶+۲+۱+۹=۳۴=۱۷*۲

 

+ درسوره های سجده دار (تعداد آیات : شماره سوره)

۱) سوره سجده (۳۲:۳۰)

۲) سوره فصّلت (۴۱:۵۴)

۳) سوره نجم (۵۳:۶۲)

۴) سوره علق (۹۶:۱۹)

 

+ اوّلین سوره‌ی سجده‌دار واجب سوره‌ی سجده و آیه‌ ی ۱۵ اسـت و آخـرین سوره‌ی سجده‌دار واجب سوره‌ی علق و آیه‌ی ۱۹ است که جمع این دو شماره برابر با تعداد کلّ سجده‌ی واجب نمازهای روزانه خواهد بود.

(۱۵+۱۹=۳۴)

 

+ اگر شماره ترتیب این چهار سوره ی سجده دار واجب ، که دو تای آن دارای حروف مقطعه است را کنار هم بگذاریم عدد ۳۲۴۱۵۳۹۶ به دست می آید که دو مرتبه (به تعداد سجده در هر رکعت نماز) مضرب عدد ۱۷ معادل رکعت های نمازهای واجب یومیه است.

۳۲۴۱۵۳۹۶=۱۷*۱۷*۱۱۲۱۶۴

 

+ عدد فوق مضرب ۳۴ نیز دارد : (۳۲۴۱۵۳۹۶=۳۴×۱۷×۲×۲۸۰۴۱)

+ عدد فوق مضربی از مجموع نمازهای واجب و نافله‌ها (۵۱رکعت) نیز می‌باشد.(۳۲۴۱۵۳۹۶=۵۱×۶۳۵۵۹۶)

+ سوره سجده , دارای تعداد ۳۰ آیه و سوره ۳۲ قرآن کریم می باشد که از این دو عدد رقم ۳۲۳۰ به دست می آید که داریم :

(۳۲۳۰=۱۹*۱۷*۱۰)

 

+ شماره‌ی سوره و شماره‌ی آیه‌ی سجده‌دار واجب در دو سوره‌ی سجده‌دار که حروف مقطّعه دارند:

• (سوره‌ی سجده۳۲ و آیه‌ی۱۵)
• (سوره‌ی فصّلت۴۱ و آیه‌ی۳۷)

 

+ در کنار هم عدد ۳۲۱۵۴۱۳۷ را با مضرب ۱۹ پدید می‌آورد:

(۳۲۱۵۴۱۳۷=۱۹×۱۶۹۲۳۲۳)

 

+ هم‌چنین عکس آن نیز عدد۳۷۴۱۱۵۳۲ را پدید می‌آورد که مضرب ۱۹ است:

(۳۷۴۱۱۵۳۲=۱۹×۱۹۶۹۰۲۸)

 

روابط دیگر:

+ تعداد آیه‌هایی که بعد از آیه‌ی سجده تا انتهای سوره، در دو سوره‌ی سجده‌دار واجب مقطّعه‌دار آمده، برابر با شماره‌ی اوّلین سوره‌ی سجده‌دار واجب است.

(سجده، ۱۵ آیه تا انتهای سوره)‌+(فصّلت، ۱۷ آیه تا انتهای سوره)=۳۲

 

+ سوره‌ی فصّلت نیز جزو سوره‌های سجده‌دار واجب و مقطّعه‌دار است، مجموع آیات (۵۴) و شماره‌ی سوره‌ی (۴۱) آن برابر ۹۵ است که مضربی از عدد ۱۹ است. مضرب ۵ اشاره به نمازهای پنج‌گانه روزانه در پنج زمان دارد.

 

+ سوره‌ی سجده(شماره‌ی۳۲)، اوّلین سوره‌ی سجده‌دار واجب و مقطّعه‌دار است. در آیه‌ی ۱۵ این سوره امر به سجده شده‌است. شماره‌ی‌ این آیه از‌ابتدای قرآن مجید در بین سوره‌های مقطّعه‌دار، شماره‌ی ۲۰۴۸ است. این شماره‌ دو مرتبه مضرب ۳۲ دارد که عدد شماره‌ی سوره‌ی سجده است (۲۰۴۸=۳۲×۳۲×۲). این عدد برابر توان ۱۱ عدد ۲ است (۲۰۴۸=۲۱۱) و عدد ۱۱ تعداد آیات سجده‌دار مستحبّی می‌باشد.

 

+ اوّلین سوره‌ی سجده‌دار واجب، سوره‌ی سجده (۳۲)، و آخرین آن، سوره‌ی علق (۹۶) است که شماره‌ی سوره‌ی آن، مضرب ۳۲ دارد (۹۶=۳۲×۳)

 

+ روابط عدد ۷ بین شماره‌ی اوّلین سوره‌ی سجده‌دار واجب و آخرین آن، ۶۳ سوره است که مضربی از ۷ می‌باشد.

 (۶۳=۷×۹)

 

+ مجموع تعداد آیات اوّلین سوره‌ی سجده‌دار واجب (۳۰) و تعداد آیات آخرین سوره‌ی آن (۱۹) دو مرتبه مضرب ۷ است.

 (۳۰+۱۹=۴۹=۷×۷)

 

+ شماره‌ی اوّلین سوره‌ی سجده‌دار واجب (۳۲) و شماره‌ی آخرین سوره‌ی آن (۹۶) است. هم‌کناری این دو، عدد ۹۶۳۲ خواهد بود که مضربی از ۷ است.

(۹۶۳۲=۷×۱۳۷۶)

 

+ شماره‌ی اوّلین آیه‌ی سوره‌ی سجده‌دار واجب، ۱۵ و شماره‌ی آخرین آیه‌ی آن ۱۹ است. هم‌کناری این دو، عدد ۱۵۱۹ خواهد بود که مضربی از ۷ دارد.

(۱۵۱۹=۷×۷×۳۱)

 

+ آیات این چهار سوره‌ی سجده‌دار برابر ۱۶۵ است که اگر بر شماره‌ی اوّلین آیه‌ی سجده‌دار (آیه‌ی۱۵) تقسیم کنیم، مضرب ۱۱ به‌دست می‌آید که برابر تعداد آیات سجده‌دار مستحبّی است و عدد ۱۵ نیز برابر کلّ آیات سجده‌دار می‌باشد.

•  (۳۰+۵۴+۶۲+۱۹=۱۶۵)
• (۱۶۵=۱۵×۱۱)

 

+ سوره‌های سجده‌دار واجب ۵ حرف مقطّعه «الم؛ حم» دارند و سوره‌های سجده‌دار مستحبّی ۱۶ حرف مقطّعه «المص؛ المر؛ کهیعص؛ طس؛ ص» دارند.

(۵+۱۶=۲۱=۳×۷)

 

+ ارزش ابجدی حروف مقطّعه‌ی سوره‌های سجده‌دار واجب «الم؛ حم» مضربی از ۷ و ۱۷ رکعت نمازهای واجب روزانه است.

•  (۷۱+۴۸=۱۱۹=۷×۱۷)
•  حروف مقطّعه‌ی بدون تکرار سوره‌های سجده‌دار واجب ۴ حرف است «ا؛ ل؛ م؛ ح» که برابر با ۴ آیه‌ی سجده‌دار واجب است.
• تعداد حروف مقطّعه‌ی بدون تکرار سوره‌های سجده‌دار مستحبّی ۱۱ حرف است «ا؛ ل؛ م؛ص؛ ر؛ ک؛ ه؛ی؛ ع؛ ط؛ س» که برابر با ۱۱ آیه‌ی سجده‌دار مستحبّی است.

 

آیا با ‌این‌همه روابط عددی و هم‌آهنگی، تردیدی در تحریف و جابه‌جایی سوره‌های قرآن عظیم وجود خواهد داشت؟ آیا ایمان صاحب‌دلان و حقّ‌جویان بیش‌تر نخواهد شد؟ 

سوره های دارای سجده مستحبی:

سوره‌های سجده‌دار مستحبّی نیز روابط ریاضی و عددی بسیاری دارند. این ۱۰ سوره ۱۱ آیه‌ی سجده‌دار مستحبّی دارند که در جدول زیر دیده می‌شوند:

 

از ۱۰ سوره‌ی سجده‌دار مستحبّی، ۵ سوره حروف مقطّعه دارند و ۵ سوره‌‌‌‌‌‌ی دیگر بدون حروف مقطّعه هستند، به‌ترتیب:

 ۲مقطّعه‌دار؛ ۲غیرمقطّعه؛ ۱مقطّعه‌دار؛ ۲غیرمقطّعه؛ ۲مقطّعه‌دار؛ ۱غیرمقطّعه.

 

+ با توجّه به ترتیب اعداد فوق، از دو طرف، عددی پدید می‌آید که مضرب ۷ دارد و جمع مضرب‌های حاصله نیز دو مرتبه مضرب ۷ دارد.

• (۱۲۲۱۲۲=۷×۱۷۴۴۶)
• (۲۲۱۲۲۱=۷×۳۱۶۰۳)
• (۱۷۴۴۶+۳۱۶۰۳=۴۹۰۴۹
• =۷×۷۰۷=۷×۷×۱۰۱)

 

+ از ۱۰ سوره‌ی سجده‌دار مستحبّی، ۸ سوره در مکّه و ۲ سوره در مدینه نازل شده‌اند:

(۲۸=۷×۴)

 

+ از یازده آیه‌ی سجده‌دار مستحبّی که در ۱۰ سوره آمده‌اند‌، اوّلین آیه در سوره‌ی اعراف (۷) و آخرین آن در سوره‌ی انشقاق (۸۴) آمده که شماره‌ی هر دو سوره، مضربی از ۷ دارند:

(۸۴=۷×۱۲)

 

+ تعداد سوره‌ها از اوّلین تا آخرین سوره‌ی سجده‌دار مستحبّی، مضرب ۷ دارند و مضرب دیگر آن برابر با تعداد کلّ (۱۱) آیات سجده‌دار مستحبّی است.

(۸۴-۷=۷۷=۷×۱۱)

 

+ جمع تعداد آیات اوّلیـن سوره‌ی سجده‌دار مستحبّی با آخریـن سوره‌ی سجـده‌دار مستحبّی مضرب ۷ دارند. جمع شماره‌ی اوّلین سوره‌ی سجده‌دار مستحبّی با آخرین سوره‌ی سجده‌دار مستحبّی مضرب ۷ دارند.

•  (۷+۸۴=۹۱=۷×۱۳)
•  (۲۰۶+۲۵=۲۳۱=۷×۳۳)

 

+ از ۱۰ سوره‌ی سجده‌دار مستحبّی، هفتمین سوره‌ی آن، سوره‌ی فرقان است که ۷۷ آیه دارد و مضربی از ۷ است و نشانی‌از (سبعا من المثانی)به همراه دارد.

 (۷۷=۷×۱۱)‌

 

+ سوره‌ی حج که در آن به اعمال حج و عدد ۷ در این اعمال جای‌گاهی ویژه دارد. شمـاره‌ی سـوره‌ی حج (۲۲) اسـت. هفتمـین آیـه‌ی سجـده‌دار مستحبّی در سوره‌ی حج، آیه‌ی ۷۷ است و این اعداد و اعجاز عددی نشانی‌از ﴿سبعا من المثانی) می‌باشد.

(۲۲=۲×۱۱ و ۷۷=۷×۱۱)

 

سبع‌المثانی:

 یکی از نام‌های سوره حمد است. سبع به معنای هفت و مثانی به معنای دوتاها است.

از آن جا که این سوره از هفت آیه تشکیل شده و در هر نماز واجب و مستحب دوبار خوانده می‌شود، یا بنا به روایتی، دو بار(یک بار در مکه و یک بار در مدینه) نازل گردیده است، به آن سبع‌المثانی گفته می‌شود. البته برخی نیز کل قرآن را مثانی و سبع را اشاره به هفت سوره بزرگ آغازین قرآن گرفته‌اند.

در آیات قرآن، سوره حمد یک موهبت بزرگ به پیامبر معرفی شده، و در برابر کل قرآن قرار گرفته است. آن جا که می‌فرماید: (و لقد ءاتیناک سبعا من المثانی و القرآن العظیم) ما برای تو سوره حمد و قرآن عظیم دادیم.

سبع المثانی:

      منبع     

 

منبع:

• · مقاله جناب آقای محمّدامین احمدی فقیه، پژوهشکده‌ی علوم هسته‌ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته‌ای، سازمان انرژی اتمی ایران 
• ·سرکار خانم سیده زهرا جورابچی،دانشکده‌ی الهیات، علوم قرآنی، دانشگاه آزاد تهران شمال؛ در اولین کنفرانس اعجاز قرآن دانشگاه شهید بهشتی 
• منبع