باورباران موسسه فرهنگی هنری 
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع کنفرانس: نقش باد در باروری ابرها
بخش مجری کنفرانس: اعجاز علمی قرآن
استاد ارائه دهنده : خانم نجفی
دیدگاه های مختلف در تفسیر این آیه
۳ دیدگاه در تفسیر و منظور از واژه لواقح در آیه :
- دیدگاه لقاح گیاهان دیدگاه
- لقاح ابرها دیدگاه
- لقاح گیاهان و ابرها
دیدگاه اول لقاح گیاهان:
دیدگاه اول ؛ بر این مبنا استوار است که منظور از “لواقح” که خدای متعال در این آیه ذکر نموده این است که ، بادها از طریق حرکت و جا به جایی هوا موجب انتقال گرده ی گیاهان از نوع نر به ماده شده و موجبات لقاح گیاهان را فراهم میکنند . مفسرینی مانند علامه طباطبایی بر این تفسیر از آیه مورد نظر صراحت دارند .
دیدگاه دوم لقاح ابرها:
دیدگاه دوم ؛ براین مبنا استوار است که با توجه به اینکه در ادامه آیه صحبت از بارش باران از ابرها شده و با توجه به اکتشافات اخیر در زمینه باروری ابرها توسط باد ، منظور از “لواقح” که در آیه ذکر شده ، لقاح ابرهاست . یعنی باد ها با حرکت ابرها و آوردن ذراتی به داخل ابرها موجبات باردار شدن آن ها به نزولاتی چون باران و برف و تگرگ میشوند . مفسرین و پژوهشگرانی چون آیت الله مصباح و مهندس بازرگان از طرفداران این تفسیر از آیه هستند .
دیدگاه سوم لقاح گیاهان و ابرها و … :
دیدگاه سوم ؛ بر این مبنا استوار است که منظور از “لواقح” که در آیه ذکر شده هم میتواند بر گیاهان و هم بر باد دلالت کند و هم بر هر چیزی که شاید فعلا کشف نشده و در آینده ها کشف خواهد شد .
و معنای آیه را اعم میداند و هر چیزی را که توسط باد لقاح یابد شامل میشود . و ادامه آیه که به بارش باران اشاره شده یکی از مصادیق لواقح میداند . مفسرینی چون آیت الله مکارم شیرازی و پژوهشگرانی چون دکتر رضایی اصفهانی از طرفداران این تفسیر از آیه هستند .
لواقح در آیه ” وَ أَرْسَلْنَا الرِّیاحَ لَواقِح “َ میتواند به چهار معنا تصور شود:
الف) و بادها را زایا و آبستنی (حامل ابر) فرستادیم.
ب) و بادها را زایا و آبستنی (گرده گیاهان) فرستادیم.
ج) و بادها را زایا کننده و آبستن کننده (ابرها) فرستادیم.
د) و بادها را زایا کننده و آبستن کننده (گیاهان) فرستادیم.
وَ هُوَ الَّذی أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَخْرَجْنا بِهِ نَباتَ کُلِّ شَیْءٍ (انعام ۹۹ )
اوست کسی که از آسمان ، آبی فرود آورد پس به وسیله آن از هر گونه گیاه برآوردیم ،
بررسی دیدگاهها:
در نقد سه دیدگاه ، دیدگاه سوم از سایر دیدگاه ها به تفسیر آیه نزدیک تر به نظر می آید ؛ چرا که با توجه به متن آیه که در ادامه ؛ بعد از بیان لقاح توسط بادها ، نزول باران را در نظر گرفته ؛ لقاح ابرها حتما باید جزء تفسیر در نظر گرفته شود و با توجه به اینکه امروزه بعد از گذشت ۱۴۰۰ سال ، کشفیات جدید ، لقاح ابرها رو ثابت کرده ، چه دلیلی میتواند باشد که بعدا لقاح های دیگری کشف نشود !
و منحصر کردن آیه به لقاح ابرها هم درست به نظر نمیرسد و بهتر است معنای آیه را کلی در نظر بگیریم و لقاح ابرها را تنها یکی از نتایج لواقح توسط باد ، قبول نماییم .
تاریخچه کشف باروری ابرها:
نکات علمی باروری ابرها:
ذراتی که معلق در هوا بوده و به وسیله جریان هوا (باد) انتقال پیدا میکنند، به نام “هسته‌های تراکم” نامیده میشود.
ذرات تراکم عبارت است از : هسته‌های خنثی (گرد و غبار از منشأهای مختلف) خاکسترهای آتشفشانی، گرد و غبار ناشی از انفجارات طبیعی و مصنوعی گرده گیاهان، ذرات رطوبی نمک‌های دریایی و ذرات الکترونی. عناصر اخیر با ذرات خنثی ترکیب یافته و یون‌های درشتی را به وجود می‌آورند. یون‌های درشت در ایجاد تراکم و در نتیجه بارندگی نقش اساسی بازی میکنند .
در بین ذرات، نمک بهترین هسته تراکم و در عین حال فراوان‌ترین آنهاست .
باران مصنوعی و باروری ابرها:
ذراتی که معلق در هوا بوده و به وسیله جریان هوا (باد) انتقال پیدا میکنند، به نام “هسته‌های تراکم” نامیده میشود.
ذرات تراکم عبارت است از : هسته‌های خنثی (گرد و غبار از منشأهای مختلف) خاکسترهای آتشفشانی، گرد و غبار ناشی از انفجارات طبیعی و مصنوعی گرده گیاهان، ذرات رطوبی نمک‌های دریایی و ذرات الکترونی. عناصر اخیر با ذرات خنثی ترکیب یافته و یون‌های درشتی را به وجود می‌آورند. یون‌های درشت در ایجاد تراکم و در نتیجه بارندگی نقش اساسی بازی میکنند .
در بین ذرات، نمک بهترین هسته تراکم و در عین حال فراوان‌ترین آنهاست .
باران مصنوعی و باروری ابرها:
تولید باران با استفاده از هر عمل مصنوعی که با تحریک و تغییر در فرآیند های درونی ابر همراه است “باروری ابر ” نامیده میشود .
سابقه باروری ابر ها در ایران:
دو روش برای بارور کردن ابرها در ایران
- باروری قله ابر .
- باروری درون ابر .
مهم ترین اهداف برای باروری ابرها:
- افزایش میزان بارش
- جلوگیری از بروز بلایای طبیعی از قبیل سیل ، تگرگ ، رعد و برق
- انتقال زمانی و مکانی بارش
- زدودن مه مزاحم
- تعدیل آب و هوا
- تولید برف در ارتفاعات
روش های باروری ابرها:
- روش هوایی توسط هواپیما
- روش زمینی توسط پرتاب کننده ها
باروری ابرها چگونه عمل می‌کند؟
در باروری ابر سرد ، ورود ماده‌ای هسته ساز مانند یدیدنقره، که دارای ساختار کریستالی شبیه به یخ است بدون سرد کردن محیط باعث انجماد قطرکهای اَبَر سرد میشود (هسته‌سازی ناهمگن).
اما یخ خشک یا نیتروژن مایع ، محیط اطراف خود را به حدی سرد میکنند که بلورهای یخ می‌توانند خود به خود از فاز بخار ، هسته‌سازی کنند.
برخلاف باروری با یدیدنقره، این هسته سازی خود به خودی، نیازی به وجود هیچ قطرک یا ذره‌ای ندارد چرا که این روش فوق اشباع بسیار بالایی در نزدیکی ماده باروری ایجاد می‌کند.
اساس باروری ابرها بخصوص در عرضهای میانی، بر اختلاف فشار بخار اشباع روی آب و یخ است. بنابراین هنگامی که ذرات یخ در ابرهای فوق سرد شکل می‌گیرند، بدلیل فشار بخار اشباع کمترشان نسبت به قطرکهای آب، در مجاورت این قطرات مایع رشد می کنند.
اگر ذرات به اندازه کافی رشد کنند بصورت برف (یا، اگر ذوب رخ دهد، باران) از ابرها سقوط میکنند در غیر این صورت بارشی رخ نمی‌دهد.
باروری ابر ممکن است توسط هواپیما یا توسط دستگاه‌های پخش کننده واقع بر روی زمین (ژنراتورها) وارد ابر شوند. در روش باروری با هواپیما، یدیدنقره در هنگام پرواز هواپیما در داخل ابر سوزانده و پخش میشوند.
در باروری با ژنراتورهای زمینی، ذرات ریز پس از خروج از ژنراتور توسط جریان هوا در مسیر باد و به سمت بالا قرار گرفته و وارد ابر میشوند.
